De hoofdhuid
een sensoriaal universum
De hoofdhuid - een zintuiglijk universum
Heb je last van haarpijn? Wel te verwarren met een hoofdhuid die tintelt, jeukt, met een brandend gevoel. Dit zijn veelvoorkomende sensaties, die dus niet vreemd zijn. Deze symptomen van discomfort ofwel ‘haarpijn’ (meer of minder intens volgens verschillende individuen) zijn uitingen van de gevoeligheid van de hoofdhuid. Verschil in gender bestaat hierin trouwens ook (vrouwen lijken er over het algemeen meer gevoelig voor dan mannen) en leeftijd telt ook mee: gevoeligheid verhoogt naarmate de jaren verstrijken, zoals vastgesteld middels een epidemiologische studie uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk onder een grote groep testpersonen. De hoofdhuid heeft een zeer dichte innervatie (voorziening van een weefsel in een lichaam met zenuwen) die zich uitstrekt tot aan de buitenste lagen van de opperhuid. Het telt gemiddeld zo'n 230 receptoren per cm². Heel wat dus! Er zijn verschillende zenuwuiteinden in de huid aanwezig, zowel in de lederhuid als in de opperhuid. Hierdoor krijgt de hoofdhuid al snel te maken met een hele reeks aan verschillende sensaties. Net als kleine receptoren vangen de zenuwuiteinden externe signalen op en verzenden ze specifieke informatie naar de hersenen, afhankelijk van hoe ze zijn afgestemd. Open of ingekapseld, reflecteren deze huidreceptoren onze sensaties en emoties. Haarpijn verhelpen ofwel zenuwpijn op de hoofdhuid is mogelijk, als je begrijpt hoe dit ontstaat in je lichaam.
Open zenuwuiteinden
Als zenuwuiteinden niet ingekapseld zijn, noemen we ze ook wel ‘open’. Hierdoor zijn ze gevoeliger voor aanraking van buitenaf. Open zenuweinden detecteren temperatuur, mechanische stimuli (aanraking, druk, rek) of pijn, want het zijn primair gezien zeer tactiele sensoren. Ze komen uit de dermis en bereiken de buitenste laag van de opperhuid via talrijke vertakkingen. Ze omhullen het haarzakje en vormen een dicht netwerk dat haarbewegingen kan bespeuren! Fun fact: dit is waarom we wind in ons haar kunnen voelen.
Zenuwen onder druk
De zogenaamde 'ingekapselde' zenuwen zien er volledig ingezoomd uit alsof hun einde als ware het een capsule is afgeplat. Begraven in de onderhuid (de binnenste en diepste huidlaag) zijn ze gespecialiseerd in het reageren op druk. Hier hebben we er bijzonder veel van in het mensenlichaam.
Hoe ontstaan sensaties op de hoofdhuid
Wanneer er sprake is van een externe stimulus reageert een zenuwuiteinde en stuurt een impuls naar de dichtstbijzijnde neuron ofwel zenuwcel. Deze impuls wordt van neuron naar neuron overgedragen door een chemische stof (neurotransmitter) vrij te maken. Deze stof wordt vervolgens doorgegeven door de synapsen van de zenuwcellen naar de hersenen. Tot slot vertalen de hersenen deze gecodeerde informatie in een sensatie ofwel bepaald gevoel.