Salicylzuur, AHA, vitamine A, ureum, het zijn bekende ingrediënten in huidverzorging die ook wel ‘actieve ingrediënten’ worden genoemd. Maar zo’n actieve stof, wat is dat eigenlijk? Het korte antwoord: een actieve stof is het ingrediënt in een product dat het huidprobleem aanpakt waarvoor het bedoeld is. Of ze voor je werken, is niet altijd duidelijk totdat je het zelf uitprobeert. Er zit veel meer in een formule dan alleen actieve bestanddelen. Lees hier alles wat je wil weten over actieve stoffen, of je op een bepaald percentage wil letten en hoe het kan helpen bij bijvoorbeeld acne, hydratatie en pigmentvlekken.
Wat zijn de bekendste actieve ingrediënten?
Dit zijn de meest voorkomende soorten actieve stoffen die je tegenkomt en die specifieke huidproblemen aanpakken:
- Tekenen van veroudering: SPF-stimulerende ingrediënten (bijvoorbeeld zinkoxide, titaniumdioxide, avobenzone, oxybenzone), vitamine A ofwel retinoïden, vitamine C, vitamine E.
- Droogte: hyaluronzuur, vitamine E.
- Pigmentatieproblemen: kojiczuur, AHA's, BHA, hydrochinon, vitamine C.
- Acne: vitamine A ofwel retinoïden, salicylzuur, benzoylperoxide, azelaïnezuur.
- Rosacea: verschillende antibiotica, azelaïnezuur, zwavel.
- Psoriasis: steroïden, vitamine A ofwel retinoïden, vitamine D, salicylzuur, ureum, melkzuur, anthraline, tacrolimus, pimecrolimus.
- Eczeem: steroïden, tacrolimus, pimecrolimus.
Wat zijn formules met actieve ingrediënten?
Een actief bestanddeel op de ingrediëntenlijst staat voor de chemische stof of molecuul in dat product dat doet wat het product zegt dat het zou moeten doen. Ter voorbeeld: een reiniger waarvan wordt beweerd dat het acne behandelt zal als actief ingrediënt mogelijk salicylzuur bevatten. Dit ingrediënt is wat de acne daadwerkelijk behandelt. Actieve ingrediënten zijn letterlijk de ingrediënten die werken voor een bepaald huidtype of huidprobleem. Van een actief ingrediënt in een formule kan gezegd worden dat het iets doet voor bijvoorbeeld pigmentvlekken of rimpels. Van een actief ingrediënt is door middel van onderzoek in een laboratorium bewezen dat het de huid op de een of andere manier verandert. Beweringen over de effectiviteit van die producten worden door de European Medicines Agency (EMA) bevestigd. Als een product geen actieve ingrediënten bevat, betekent dit nog niet dat het nutteloos is. De inactieve ingrediënten (door de EMA als zodanig beschouwd) zijn ook belangrijk. In veel gevallen is het product niet ontworpen om een specifieke aandoening te behandelen, zelfs als het je huid goed reinigt of hydrateert. De inactieve ingrediënten doen van alles waaronder het afleveren van het actieve ingrediënt aan jouw huid – het meest voorkomende inactieve ingrediënt is namelijk water.
Waarin zitten actieve ingrediënten?
Actieve ingrediënten zitten in zowel middelen die worden voorgeschreven door de dermatoloog als in huidverzorging verkrijgbaar via de drogist. Je kunt hetzelfde actieve ingrediënt, zoals vitamine A, vinden in betaalbare of luxecosmetica of in een receptformule. Het kan wel zijn dat er een andere type of percentage in een formule zit verkregen via de dermatoloog dan één van de drogist.
Hoe belangrijk zijn percentages van actieve ingrediënten?
Een bekende misvatting bij huidverzorging is dat hoe meer actieve ingrediënten je gebruikt hoe beter en sneller de resultaten zullen zijn. Maar de hoogst mogelijke concentraties aan krachtige ingrediënten doen niet altijd meer voor je huid. Soms kan te veel van een ingrediënt juist niet zo goed zijn, vooral als iemand allergisch of gevoelig is voor een bepaald bestanddeel. Soms heb je geen hoge concentratie van een actieve stof nodig voordat het werkt, en is het eigenlijk beter om iets minder te gebruiken om de volledige voordelen uit een ingrediënt te halen. Soms kan je huid zelfs geen hogere percentages van een ingrediënt opnemen. Of het percentage van een ingrediënt er echt toedoet verschilt van het actieve ingrediënt zoals bijvoorbeeld vitamine C an sich.
Waarop letten bij populaire actieve ingrediënten?
Er zijn een aantal actieve ingrediënten, van hyaluronzuur tot retinol, die bewezen veel doen voor je huid. Hierop kun je letten:
Vitamine C
Bij het kopen van vitamine C is het veel belangrijker om naar het type vitamine te kijken dan naar de concentratie, zoals 10 of 15%. Er zijn verschillende vormen vitamine C en sommigen zullen stabieler zijn dan anderen, sommigen zullen sneller oxideren dan anderen. Dit heeft allemaal invloed op de werkzaamheid. L-ascorbinezuur, de wetenschappelijke naam voor de zuivere vorm van de antioxidant vitamine C, werkt beter bij hogere concentraties. Een concentratie tussen de 10 en 20 procent. Wees wel voorzichtig, want hoe hoger het percentage hoe sneller de huid erop kan reageren met irritaties. Je kunt ook een derivaat van vitamine C op de verpakking zien staan, zoals ascorbylglucoside. Dit is een molecuul dat in je huid wordt omgezet in L-ascorbinezuur. Hier heb je geen hoog percentage van nodig, omdat het beter absorbeert. Tot slot zijn er vitamine C- en E-complexen. Vitamine E verhoogt de effectiviteit van vitamine C, en daarom heb je geen hogere concentratie nodig dan 15 procent wanneer de twee ingrediënten samen worden gebruikt. Met vitamine C gaat het vooral om het type om te bepalen of je echt een hoger percentage nodig hebt.
Hyaluronzuur
Als je wilt profiteren van de hydraterende voordelen van hyaluronzuur (HA) is de concentratie van het ingrediënt niet zo belangrijk als het molecuulgewicht. De moleculaire grootte is eigenlijk belangrijker omdat dat de diepte van de opname in de huid bepaalt. Moleculen van verschillende grootte kunnen verschillende huidlagen binnendringen. Hyaluronzuur werkt als een bevochtiger om vocht in je huid te trekken en daarom bereik je diepere hydratatie met meerdere gewichten HA. Een combinatie van molecuulgewichten in een hyaluronzuurserum voor onmiddellijke en langdurige effecten. Hyaluronzuurmoleculen met een laag en gemiddeld gewicht dringen dieper in de huidstructuur door. Hiernaast zorgen ze voor maximale hydratatie onder het oppervlak en hydrateren op hun beurt de huidcellen na verloop van tijd. Hyaluronzuurmoleculen met een hoog gewicht zorgen voor intensieve hydratatie van de oppervlaktelagen van de huid en voor een onmiddellijk gladmakend en verstevigend effect.
Glycolzuur
Te veel van elk type exfoliant – inclusief alfahydroxyzuren (AHA's) – kan je huid strippen en de barrière beschadigen. Dit doet uiteindelijk meer kwaad dan goed. Daarom is glycolzuur, een AHA, een voorbeeld van een ingrediënt waarbij minder echt meer betekent. Je kunt zeker hogere percentages glycolzuur krijgen, maar daarmee hoef je uiteindelijk geen verbetering te zien. Met dit ingrediënt is het belangrijk om te kijken hoe je huid reageert. Je kunt beter met lagere percentages beginnen om te testen hoe jouw huid reageert of het bestanddeel goed verdraagt voordat je een hoger percentage probeert. Een concentratie van 10 procent met een pH-waarde van 3,5 is een goede basis.
Retinol
Er zijn veel soorten retinoïden en een van de meest voorkomende vormen (zonder recept) is retinol. Meer retinol kan inderdaad meer doen, maar het kan de huid ook irriteren. De concentratie retinol houdt rechtstreeks verband met de resultaten die je ziet. De huid kan na verloop van tijd tolerantie opbouwen, dus je kunt het percentage dan verhogen. Maar je wil extra voorzichtig zijn wanneer je de gebruikte hoeveelheid inderdaad verhoogt. Begin bijvoorbeeld met een laag percentage retinol, minder dan 0,5 procent. Op deze manier kun je zien hoe jouw huid het product verdraagt. Probeer dat consequent gedurende ten minste 30 dagen en als je huid dat kan verdragen schakel je eventueel over naar een iets hogere concentratie. Stap voor stap.
Hoe actieve ingrediënten lezen op het etiket?
Je kunt hiervoor hulp vragen aan een dermatoloog of andere huidspecialist. De achterkant van een verpakking kan er soms verwarrend uitzien. Uiteindelijk wil je natuurlijk gewoon dat het werkt. Het is de moeite waard om te begrijpen wat de belangrijkste ingrediënten precies doen en wat het product voor jouw huid kan bereiken. Je wil op een verpakking vooral aandacht besteden aan:
- Het actieve ingrediënt;
- De concentratie van het actieve ingrediënt;
- Alle inactieve ingrediënten waarvoor je mogelijk allergisch of gevoelig bent (sommige mensen kunnen bijvoorbeeld niet tegen essentiële oliën);
- De manier waarop claims op de verpakking staan vermeld.
Het is handig om de ingrediënten die je op je huid aanbrengt te begrijpen. Mocht je toch nog vragen hebben dan kun je altijd nog je dermatoloog raadplegen die het precies hoort te weten. Weetje: van het ingrediënt dat het hoogst op de ingrediëntenlijst staat vermeld, zit het meest in de formule en krijgt je huid dus het meest.
