80% van de huidveroudering*1 wordt veroorzaakt door interne en externe agressors die bekend staan als het exposoom. Roken is een van die externe agressors die niet goed is voor je huid en gezonde huidveroudering. Elke dag wordt onze huid aangevallen door exposoom-factoren zoals nicotine of tabak (ook als mee-roker), vervuiling, stress, vermoeidheid, UV-schade en nog veel meer. Het is mogelijk om de effecten van het exposoom onder controle te houden zodat je huid glad en stralend blijft. Het exposoom is in feite de cumulatieve impact van interne en externe agressors, van roken tor stress en vermoeidheid. Zaken waaraan we dagelijks worden blootgesteld. Deze ‘agressors’ werken dus huidveroudering in de hand en manifesteren zich op verschillende manieren op de huid, van rimpels tot pigmentvlekken en acne. Sterker nog, slechts 20% van je zichtbare leeftijd is te wijten aan genetica*1. De rest heeft te maken met, inderdaad, het exposoom. In dit artikel lees je alles over het specifieke effect van roken, tabak, nicotine op de huid.
Wat voor effect heeft tabak en roken op de huid?
Roken valt binnen het exposoom onder de lifestylefactoren. Naast slaapgebrek, voeding en stress. Het inhaleren van nicotine heeft impact op vier belangrijke huidfuncties waardoor de huid optimaal kan functioneren. Namelijk de huidbarrièrefunctie, de huidpigmentatiefunctie, de huiddefensiefunctie en de structurele functie van de huid. Hierdoor kan de huid zich bijvoorbeeld beter wapenen en blijft mooi egaal.
Wat voor effect heeft roken op huidveroudering?
De biologische impact van veel roken op vroegtijdige huidveroudering volgens onderzoek van Vichy: het verhoogt transepidermaal waterverlies*2 (waardoor de huid uitdroogt) en het versnelt melanogenese*3,4. Melanogenese is het complexe proces waarbij het pigment, genaamd melanine, door melanocyten in melanosomen (verantwoordelijk voor de kleur van onze huidcellen) wordt omgezet. Er zijn twee verschillende soorten melanine: zwart tot bruin eumelanine en geel tot roodbruin feomelanine. Met een verhoogde melanogenese heb je meer kans op pigmentstoornissen met onregelmatige pigmentvlekken. Verder verzwakt door roken en nicotine de natuurlijke afweer tegen antioxidanten van de huid. Dit resulteert in lage waardes van superoxide-dismutase*5, een enzym dat helpt bij het afbreken van potentieel schadelijke zuurstofmoleculen in cellen. Het is bekend dat door te roken de huid een zuurstoftekort opbouwt. Verder verlagen ook waardes van glutathionperoxidase-enzymen*5, een algemene naam van een enzymfamilie met peroxidase-activiteit met als belangrijkste biologische rol: het organisme te beschermen tegen oxidatieve schade. Roken verlaagt biologisch gezien bovendien de collageensynthese*6,7,8,9. Collageen is een belangrijk bouwblokje in de huid dat afneemt vanaf ons 25e levensjaar. Het zorgt ervoor dat de huid vol en stevig blijft. Daarom kan door roken de huid ook meer gaan hangen. Tot slot breekt tabaksrook hyaluronzuur (HA) af tot een kortere kettinglengte*10. Met andere woorden, de kwaliteit van hyaluronzuur gaat erop achteruit. Een stof die je huid juist veerkrachtig moet houden.
Hoe zie je roken op de huid?
Aangezien je door te roken de huid zuurstof ontneemt kan deze er grauwer gaan uitzien. Dit wordt ook wel een rokershuid genoemd: een doffe huid, soms met een grijzige of gelige ondertoon. Klinische tekenen waaraan je ook kunt zien dat je (in het verleden) te veel rookt: de huid is gedehydrateerd en straalt niet zoals wellicht in je jongere jaren. Hiernaast kan roken, tabak, nicotine verkleuringen in de huid veroorzaken. Hyperpigmentatie en pigmentstoornissen. Nog een opvallende marker van een huid die is aangetast door roken en daardoor zichtbaar vroegtijdig veroudert: specifieke gezichtsrimpels. En dan met name rimpels rond de mond (ook door herhaald te trekken aan een sigaret), bij de bovenlip en rondom de ogen. Over het algemeen wordt de huidlaxiteit door roken ook verhoogd. De term laxiteit staat voor soepelheid, en dat klinkt goed. Maar wanneer dit verandert naar hyperlaxiteit (ofwel, een te hoge laxiteit) dan wordt het bindweefsel té soepel. Hierdoor heeft het gewricht, ook in het gezicht, meer beweeglijkheid dan normaal en gaat uiteindelijk hangen. De huid van je gezicht kan daardoor dus losser gaan zitten, slapper worden, wat je ook wel bij mensen op leeftijd ziet.
Onderzoek onder rokende en niet-rokende tweelingen en het effect op zichtbare tekenen van huidveroudering
Een in de media veel gedeeld onderzoek*11 naar de effecten van roken op de huid is er eentje waarbij er een vergelijking wordt gemaakt tussen identieke tweelingen, waarvan één rookt en de ander niet. De gezichtsveranderingen tussen de twee over de jaren zijn markant. Voor dit onderzoek werden de gelaatstrekken van de tweelingen (voor de duidelijkheid: meerdere groepen tweelingen) en specifiek rimpels in het gezicht geanalyseerd door een panel van drie juryleden, met behulp van de gevalideerde Lemperle Assessment Scale. Wat bleek? Bij de roker waren in het gezicht meer rimpels aanwezig, de weefsellaxiteit was hoger en er waren pigmentveranderingen te zien. 10 jaar roken komt zelfs overeen met een verschil in uiterlijk van ongeveer 2,5 jaar ouder.
Wat te doen aan een rokershuid?
Allereerst natuurlijk: stop met roken. Elke extra sigaret, elke extra maand roken, zal je uiteindelijk zien op je gezicht. Huidverzorging alleen kan helaas niet veel doen aan een verouderende huid onder invloed van roken. Wel kun je in ieder geval je huid goed verzorgen door elke dag te reinigen met een goede gezichtsreiniging, een zonnebrandcrème zoals Capital Soleil UV-Age te gebruiken die ook de huidbarrière helpt beschermen en pigmentatie oplichten en voorkomen met behulp van een vitamine C product (vitamine C werkt doeltreffend tegen donkere vlekken) zoals Vichy’s ampullen.
1 - Flament F et al. Effect of the sun on visible clinical signs of aging in Caucasian skin. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2013
2 - Muizzuddin N,. Et al., Effect of cigarette smoke on skin. J Soc Cosmet Chem. 1997;48:235–242.
3 - Hedin C.A., Smokers' melanosis. Occurrence and localization in the attached gingiva. Arch Dermatol, 1977. 113(11): p. 1533-8.
4 - Nakamura M., et al., Tobacco smoke-induced skin pigmentation is mediated by the aryl hydrocarbon receptor. Exp Dermatol, 2013. 22(8): p. 556-8.
5 - Yang G.Y., et al., Effects of cigarette smoke extracts on the growth and senescence of skin fibroblasts in vitro. Int J Biol Sci, 2013. 9(6): p. 613-23. (in vitro).
6 - Morita A., et al., Molecular basis of tobacco smoke-induced premature skin aging. J Investig Dermatol Symp Proc, 2009. 14(1): p. 53-5.
7 - Ono Y., et al., Role of the aryl hydrocarbon receptor in tobacco smoke extract-induced matrix metalloproteinase-1 expression. Exp Dermatol, 2013. 22(5): p. 349-53.
8 - Shuster S., Smoking and wrinkling of the skin. Lancet, 2001. 358(9278): p. 330.
9 - Morita A., et al., Alterations of extracellular matrix induced by tobacco smoke extract. Arch Dermatol Res, 2000. 292(4): p. 188-94.
10 - . McDevitt C A. Cigarette Smoke Degrades Hyaluronic Acid. Lung. 1989
11 - Okada HC et al. Facial changes caused by smoking: a comparison between smoking and nonsmoking identical twins. Plast Reconstr Surg. 2013
