Haaruitval komt veel voor bij mannen, met name naarmate de leeftijd vordert. Dit kan genetisch bepaald zijn, maar ook verergerd worden of überhaupt onnodig optreden door onderliggende medische problemen, stress of andere oorzaken.
Het is volgens trichologen volstrekt normaal om tot 100 haren per dag te verliezen, maar degenen die lijden aan telogeen effluvium (ook wel haarverlies door genoemd) kunnen er wel 300 per dag verliezen.
Mannen worden sneller kaal dan vrouwen en dat ligt grotendeels aan hormonen: mannen produceren hun hele leven constant testosteron en DHT waardoor ze meer kans hebben om hun haar te verliezen. In dit artikel lees je alles over oorzaken en oplossingen bij kaalheid.
Hoe merk je of je kaler wordt?
De Norwood-schaal, ofwel Norwood scale, helpt bij het classificeren van de stadia van mannelijke kaalheid op een schaal van 1 tot 7. Mannelijke kaalheid ontstaat meestal op een paar specifieke manieren en de Norwood-schaal helpt bij het identificeren van de progressie van deze haarpatronen als het aankomt op haarverlies. Dit zijn de stadia:
- Fase 1 kaalheid
Fase 1 van de Norwood-schaal is de controlefase. Mensen in stadium 1 van mannelijke kaalheid hebben nog steeds een volle haardos, met weinig tot geen tekenen van kaalheid of een terugwijkende haarlijn.
- Fase 2 kaalheid
In stadium 2 is er slechts licht bewijs van een terugtrekkende haarlijn, meestal rond de slapen.
- Fase 3 kaalheid
Over het algemeen begint haaruitval merkbaar te worden tijdens stadium 3. De haarlijn trekt meestal naar achteren vanaf de slapen, waardoor het een gebogen M-vorm krijgt van bovenaf gezien. Mensen die last hebben van kaalheid van de vertex in stadium 3 (fase 3 vertex ofwel hoekpunt) zullen ook haar op de kruin van hun hoofd beginnen te verliezen. Dit begint vaak als een kleine kale plek.
- Fase 4 kaalheid
In stadium 4 is er sprake van aanzienlijk haarverlies. De haarlijn trekt zich verder terug en kan van bovenaf op een U-vorm lijken. De kale plek op de kruin is groter, maar er zit nog een strook haar tussen de kale plek en de terugwijkende haarlijn. In stadium 4A zal een persoon geen kale plek op het achterhoofd zien, maar in plaats daarvan een diepere U-vorm zien wanneer van bovenaf bekeken.
- Fase 5 kaalheid
Stadium 5 vertoont een vergelijkbare progressie als stadium 4, maar is ernstiger. Tussen de terugwijkende haarlijn en de kalende kruin zit nog een klein haarlokje. Deze strook haar is echter veel dunner dan in de vorige fase. In stadium 5A gaat de haarlijn verder naar de achterkant van het hoofd.
- Fase 6 kaalheid
Iemand met stadium 6 kaalheid is nu meestal kaal aan de voorkant en bovenkant van het hoofd. De twee kale gebieden komen nu samen en ertussen zit geen strook of stukje haar. Er kan nog haar aan de zijkanten van het hoofd zitten, maar de kruin en voorkant van het hoofd zijn nu grotendeels kaal.
- Fase 7 kaalheid
In stadium 7 begint de kaalheid ook de zijkanten van het hoofd te beïnvloeden, totdat slechts een dunne ring haar de buitenkant van het hoofd omringt. De haren die groeien zijn waarschijnlijk erg dun en zwak.
Oorzaken van haaruitval bij mannen
De oorzaken van haarverlies bij mannen variëren van genetische kaalheid tot aandoeningen veroorzaakt door stress en zelfs voedings- en levensstijl-gerelateerde oorzaken. De meest voorkomende zijn:
- Alopecia androgenetica
Alopecia androgenetica, ook bekend als haarverlies bij mannen of kaalheid bij mannen, is de meest voorkomende oorzaak van haarverlies bij mannen. Het is een langzaam proces waarbij je haren gedurende meerdere jaren dunner en korter teruggroeien. Dit gebeurt door vele progressieve haargroeicycli, totdat ze helemaal stoppen met groeien. Alopecia androgenetica komt het meeste voor bij mannen van wie de haarzakjes gevoelig zijn voor bepaalde androgenen (mannelijke hormonen), met name een vorm van testosteron die dihydrotestosteron (DHT) wordt genoemd. Deze gevoeligheid mag dan genetisch zijn, maar het is vaak niet terug te voeren op slechts één familielid. Het is gebruikelijk dat bijvoorbeeld bepaalde broers en zussen worden geraakt en andere familieleden helemaal niet. Alopecia androgenetica treedt meestal op een bepaald moment na de puberteit op, zodra het lichaam is begonnen met het produceren van testosteron. De mate waarin het haar dunner wordt en de leeftijd waarop het begint, hangt echter af van hoe gevoelig je bent voor androgenen.
- Telogeen effluvium ofwel stress
Ook bekend als door stress veroorzaakt haarverlies, kan telogeen effluvium in feite worden veroorzaakt door verschillende factoren. Van bepaalde medicijnen tot onderliggende medische aandoeningen, traumatische gebeurtenissen of ziekenhuisopname wegens ziekte. Telogeen effluvium treedt op wanneer een interne verstoring de groeifase (anageen) van de haarcyclus in het lichaam verstoort. Hierdoor belanden meer haren dan normaal in de uitscheidingsfase (telogeen), wat resulteert in aanzienlijk haarverlies. Het goede nieuws is dat telogeeneffluvium niet permanent is. Of het van korte duur (acuut) of chronisch (terugkerend) is, hangt af van de onderliggende oorzaak en de ernst van de storing van je systeem. Het kan ook even duren voordat je het opmerkt. Vanwege de aard van de haargroeicyclus, vindt haarverlies meestal zes tot twaalf weken na de haarverlies uitlokkende gebeurtenis, ziekte of medicatie plaats.
- Scarring elopecia
Hierbij worden kale plekken veroorzaakt door kapotte haarzakjes. Zo kan haaruitval optreden door tractie wanneer er spanning wordt uitgeoefend op de haarzakjes, zoals door bepaalde haarstijlen waaronder cornrows, zware dreadlocks of strakke hoofddeksels zoals tulbanden. Nog een aandoening waarbij de haarzakjes kapot zijn: lichen planopilaris, een ontstekingsaandoening waarbij immuuncellen de haarzakjes aanvallen, wat leidt tot haaruitval en uiteindelijk littekens. Tot slot kunnen zeldzame aandoeningen zoals folliculitis decalvans en acne keloidalist nuchae de haarzakjes permanent schaden.
- Onevenwichtige voeding en levensstijl
Dieet en voeding spelen een belangrijke rol in de gezondheid van het haar voor zowel mannen als vrouwen. Haar is in de basis een niet-essentieel weefsel en daarom is haar het laatste deel dat profiteert van voedingsstoffen die we binnenkrijgen en het eerste dat daarvan wordt onthouden. Daarom is een gezond, uitgebalanceerd dieet met eiwitten (waarvan het haar is gemaakt), complexe koolhydraten (om energie te leveren aan snelgroeiende haarcellen), gezonde vetten (belangrijk voor de gezondheid van de hoofdhuid), ijzer, zink en vitamine B12 van belang. Het is ook belangrijk om geen maaltijden over te slaan.
- Stressvolle levensstijl
Een stressvolle levensstijl kan een belangrijke factor zijn bij haarverlies. Bij stress wordt er veel cortisol (het stresshormoon) door ons lichaam gestuurd, wat de groeicyclus van ons haar kan beïnvloeden en onze hoofdhuid kan doen jeuken en schilferen.
Haaruitval tegengaan
Haaruitval is heel persoonlijk, dus de ene aanpak werkt wel voor de één maar niet voor de ander. Haaruitval tegengaan komt neer op metabolische en genetische profielen, levensstijl en voedingsfactoren die allemaal van invloed kunnen zijn op haargroei en verlies.
-Raadpleeg een tricholoog
Trichologie is de wetenschappelijke studie van het haar en de hoofdhuid. Een bezoek aan een tricholoog kan je helpen een effectief plan op te stellen om haaruitval tegen te gaan met behulp van verschillende producten, behandelingen en procedures. Elke mogelijke factor kan dan worden geoptimaliseerd die de haargroeicyclus kan beïnvloeden, zoals gezondheid, follikelgevoeligheid, voeding, stressniveaus, schildklierfunctie, conditie van het haar zelf en de gezondheid van de hoofdhuid.
- Investeer in hoofdhuidbehandelingen
Anti-androgeen hoofdhuidbehandelingen zoals minoxidil toegevoegd aan je dagelijkse haarverzorgingsroutine kunnen de symptomen van alopecia androgenetica en algeheel haaruitval helpen verminderen. Het is daarbij wel heel belangrijk dat je consequent bent in je gebruik van deze middelen, want je hebt een lange adem nodig voordat het haar weer helemaal teruggroeit. Minoxidil zit in Vichy’s Energie Revitaliserende Shampoo dat haaruitval helpt tegengaan alsook in Aminexil Clinical 5 voor mannen, een kuur die specifiek werkt op het tegengaan van haaruitval. Naast dit ingrediënt zijn er ook verschillende lokale samengestelde medicijnen beschikbaar in sterke formuleringen die de kans op werkzaamheid kunnen vergroten. Hiervoor dien je wel eerst een consult aan te vragen bij je arts.
- Kies voor orale medicatie
Finasteride (verkocht onder de merknaam Propecia) is orale medicatie dat werkt door DHT-hormonen tot 70% te blokkeren, de krimp en verkorting van de haarzakjes te verminderen en de mannelijke kaalheid op de kruin van het hoofd en het middengedeelte van de hoofdhuid aan te pakken. Het heeft ook een langdurige werking. De meeste mensen die op de behandeling reageerden, behielden vijf jaar later nog steeds hun haar. Er is bij finasteride weliswaar kans op bijwerkingen, variërend van seksuele disfunctie tot lagere PSA-waarden.
- Overweeg een haartransplantatie
Als alle ander middelen falen, kun je altijd nog haartransplantatie overwegen. Procedures variëren van het nemen van hele stroken haar (meestal vanaf de achterkant van het hoofd) en het transplanteren ervan waar nodig met individuele haarzakjes om een oogst van nieuwe groei te creëren. Over het algemeen kan haartransplantatie een vollere haardos helpen herstellen. Er zijn weliswaar wat nadelen: een operatie zal het onderliggende haarverlies bij mannen niet stoppen, sommige mensen hebben niet genoeg ‘veilig donorhaar’ om de hoofdhuid te bedekken met voldoende dichtheid en het is kostbaar.
Kaalheid voorkomen bij mannen
Het is niet altijd mogelijk om haarverlies en kaalheid bij mannen volledig te voorkomen, zeker niet wanneer het erfelijk is. Wel kan gezonde voeding, af en toe een fijne hoofhuidmassage en goede verzorging het haar sterk en gezond houden. Vichy biedt bijvoorbeeld een hele lijn met diverse shampoos, conditioners en kuren die je haar in optimale staat houden en haaruitval tegengaan.
