OK

OK Annuleren

Bedankt

Sluiten

Previous

De verschillende oorzaken van haarverlies

Van dag tot dag verliezen we allemaal wel wat haren. Na het kammen, na het wassen of zelfs als je helemaal niet aan je haar zit. Het is doodnormaal om tussen de 50 en 100 haren per dag kwijt te raken. Dit is onderdeel van een volstrekt natuurlijk omloopproces in je lichaam. Tijdelijk haarverlies (bijvoorbeeld na een bevalling) kan schrikken zijn, maar komt doorgaans met de tijd weer goed. Haaruitval waarbij medische aandoeningen zoals alopecia (met verschillende vormen zoals pleksgewijze kaalheid of acute telogeen effluvium) in het spel zijn? Dat is van heel andere aard. Wanneer het haarverlies zo ernstig is dat delen van de hoofdhuid worden blootgelegd dan is het duidelijk dat er iets goed mis is. In dit artikel gaan we dieper in op de oorzaken van haaruitval bij vrouwen of juist bij mannen, ernstige haaruitval door een ziekte zoals alopecia waaronder telogeen effluvium (ook wel diffuse haaruitval genoemd) versus postpartum haaruitval, tijdelijk haarverlies.

De culturele waarde van haar

Door de eeuwen heen heeft haar een belangrijke rol gespeeld bij de mensheid. Het heeft een diepgaande symbolische betekenis in verschillende tijdperken en culturen. Al sinds de oudheid representeert het haar van een man of vrouw een belangrijk element van diens persoonlijkheid, als toonbeeld van schoonheid maar ook gezondheid, charme en verleiding. Haaruitval en haarverlies heeft daarom ook vaak een emotionele lading voor degene die eronder lijdt.

Haarverlies; een natuurlijk biologisch proces

We hebben allemaal tussen de 100.000 en 150.000 haren op onze schedel ofwel hoofdhuid. Haar vernieuwt zichzelf aan de lopende band, in elkaar opvolgende cyclussen van groei, rust, uitvallen en nieuwe groei. Doorgaans verliezen we dus tussen de 50 en 100 haren per dag. Tijdelijk haarverlies dat je met het blote oog amper ziet. Het is dan ook heel normaal en het veroorzaakt zelfs geen dunner ogend haar, aangezien haarcyclussen bij mensen niet synchroon (iedere haar gaat een eigen fase door) is. Dit betekent simpelweg dat je altijd haar op je hoofd hebt. Sterker, individuele haarfollikels gaan ieder op zich een andere haarcyclus door waarmee het en masse verdwijnen van grote plukken haar wordt voorkomen.
In sommige gevallen kan haarverlies weliswaar toenemen. Ernstige haaruitval waarvoor je wil waken. Dit proces kan ontstaan door stoornissen binnen de haarcycli, ontstekingsgevoelige aandoeningen zoals haarziekten die haarfollikels beschadigen of geërfde of verworven afwijkingen in de haarschacht.

De levenscyclus van het haar

De typische haargroeicyclus bij een persoon kan twee tot zes jaar duren en het bestaat uit vier onderscheidende fases. De duur van deze haarcycli wordt beïnvloed door leeftijd, pathologie en een verscheidenheid aan factoren die te maken hebben met voedingswaarden en hormonen.
De eerste fase wordt ook wel de anagene ofwel groeifase genoemd. Hierbij groeit haar vanaf de follikel of wortel, van onder de huid. Dit bepaalt de lengte van ons haar en duurt meerdere jaren (doorgaans 2 tot 4 jaar bij mannen en 3 tot 6 jaar bij vrouwen). Tijdens de anagene fase groeit het haar ongeveer 1cm. in 28 dagen en doorgaans bevindt maar liefst 90% van de haarfollikels zich in deze fase.

Hierna volgt de catagene ofwel transitiefase, welke ongeveer twee tot drie weken duurt. Circa 1 – 2% van al het haar op je hoofd doorgaat dit stadium gelijktijdig. Tijdens deze overgangsfase stopt het haar met groeien en maakt het zichzelf los van de bloedtoevoer en dermale papillen, die cellen bevatten die nieuw haar produceren. De volgende fase is de telogene fase, ook wel rustfase genoemd. Dit duurt ongeveer 3 maanden, waarbij oud haar tot rust komt en nieuw haar aan de groeifase begint. Circa 10 – 15% van je haar bevindt zich in deze fase. Naarmate nieuwe haren onder de telogene follikel groeien, duwt het geleidelijk de oude follikel naar het oppervlak waar het uiteindelijk ook weer uitvalt. De exogene fase, waarin het haar als het ware wordt afgeworpen, is het laatste deel van de haarcyclus. Op dit moment valt het oudere haar uit de schedel. Niet gevreesd, deze wordt vervolgens vervangen door een nieuwe haar.

De verschillende vormen van haaruitval

Nu bestaan er verschillende vormen van haaruitval: van tijdelijk haarverlies tot blijvend haarverlies, genaamd alopecia. De oorzaak van haaraandoening alopecia verschilt en afhankelijk van het soort alopecia kan het lastig te behandelen zijn. De mogelijke oorzaken van dit soort ongewenst haarverlies staan hieronder.  

Telogeen effluvium (tijdelijk haarverlies)

Dit tijdelijke haarverlies wordt gekenmerkt door plots ernstige haaruitval. Dit gebeurt tijdens het prille begin van haar in de telogene fase. Het komt meestal circa 3 maanden na een van de volgende ‘boosdoeners’ voor:
- Stress (ernstige ziekte met koorts, emotionele stress, ernstig letsel, zware operatie, moeilijke bevalling, bloeding, verhongering en crashdieet)
-  Postpartum periode: na de zwangerschap brengt een hormonale disbalans (met name bij een afname in oestrogeenwaardes) een gigantische verandering in de telogene fase teweeg dat significant haarverlies kan veroorzaken;

Veranderingen in het seizoen: onderzoek toont een toename van haren in de telogene fase aan in maart t/m april en van september t/m oktober die twee seizoensgebonden pieken vormen, ook wel bekend als lente- en najaar telogeen effluvium;

-  Blootstelling aan vervuiling;
-  Voedingstekorten (ijzertekorten zoals anemia ofwel bloedarmoede, acrodermatitis enteropathica ofwel syndroom van Danbolt, een verworven zinktekort en ondervoeding);
-  Endocriene aandoeningen (hyperthyreoïdie en hypothyreoïdie);
-  Ernstige huidproblemen die de schedel aantasten;
-  Haarverlies door medicatie: vaak in het geval van chemotherapie, maar het wordt in sommige gevallen ook gezien bij medicatie zoals antidepressiva, anticonvulsiva en bètablokkers. Hoewel er bij zomaar een derde van de mensen die worden gediagnosticeerd met telogeen effluvium geen oorzaak wordt gevonden. De duur van de ziekte is korter dan zes maanden bij acute telogeen effluvium. Terwijl het meer dan zes maanden kan duren bij een chronische staat. Acute telogeen effluvium kan voorkomen bij alle leeftijdsgroepen en dit haarverlies kan zowel verschijnen bij mannen als vrouwen. Terwijl de chronische staat zonder duidelijke oorzaak vaker opduikt in over het algemeen gezonde vrouwen tussen de 30 en 60 jaar.

Alopecia (permanent haarverlies)

De oorzaken van permanent haarverlies door aandoening alopecia verschilt per type alopecia die haarverlies oproept bij een man of vrouw.

Alopecia Androgenetica

Erfelijke en meest voorkomende vorm van haarverlies bij mannen en vrouwen. Het wordt gekenmerkt door een geleidelijk haaruitval waarbij de haarverliespatronen (manier van haaruitval) verschillen per geslacht. Zo vertoont dit haaruitval bij mannen zich meestal als dunner wordend haar bij de frontale (voorhoofd), bitemporale (bij de slaapbeenderen) en vertex (kruin) hoofdhuid. Of er is sprake van volledig haarverlies met wat overblijvende plukjes haar op de achterkant van het hoofd en temporaal, aan de zijkanten. Bij mannen kan dit op elke leeftijd na de puberteit beginnen en in de loop van jaren of decennia toenemen. Terwijl vrouwen doorgaans een langzame en diffuse uitdunning over de hele hoofdhuid (die zelden tot kaalheid leidt) kunnen ervaren die begint in het mediane voorhoofdgebied (kruin) met behoud van de frontale haarlijn. Vrouwen merken dit vaak voor het eerst op wanneer de overgang ofwel menopauze zijn intrede doet – hoewel haarverlies op elk moment na de puberteit kan aanvangen.

Alopecia Areata

Auto-immuunziekte die vaak plotseling begint en pleksgewijs haarverlies veroorzaakt bij kinderen en volwassenen. Deze aandoening kan al het haar van het lichaam omvatten, inclusief de wenkbrauwen en wimpers, resulterend in volledige kaalheid (Alopecia Totalis). Patiënten kunnen het éénmalig of een remissie (ook spontaan zonder behandeling) ervaren en terugvallen krijgen.

Cicatricial Alopecia (ook wel verlittekende alopecia genoemd)

Dit wordt veroorzaakt door bepaalde zeldzame aandoeningen die de haarfollikel verwoesten en deze vervangen met littekenweefsel (op deze verlittekende zones groeit geen haar meer). Deze aandoeningen met haarverlies kunnen op elke leeftijd ontstaan, bij zowel mannen als vrouwen, en de symptomen kunnen zo langzaam ontstaan dat ze in het begin amper worden opgemerkt. Het haar kan weliswaar ook ineens volledig uitvallen, terwijl andere symptomen een of meer van het volgende omvatten: vreselijk jeuken, zwellingen en de aanwezigheid van rode of witte laesies op de hoofdhuid die eruit kunnen zien als uitslag.

Trichotillomanie

Stoornis waarbij een person een bijna onbeheersbare drang heeft om al zijn haar uit te trekken, resulterend in haarverlies op de hoofdhuid of elders op het lichaam. Het wordt meestal gezien bij kinderen en vaak komt het haar gelukkig weer terug nadat de patiënt stopt met het uittrekken van haar. Houdt dit gedrag weliswaar jarenlang aan dan kan dit leiden tot blijvend haarverlies.

Senescent alopecia of dunner wordend haar door veroudering

Dit wordt omschreven als het permanente diffuse verdunnen van het haar over de hele schedel, zonder een toegenomen folliculaire miniaturisatie bij patiënten na hun vijftigste levensjaar en zonder dat er ook maar enige familiegeschiedenis is wat betreft kaalheid. Dit progressieve haarverlies wordt ook gekenmerkt door verkorting van de anagene fase, verminderde anageen/telogeenverhouding, haarzwakte en verlies van haarkwaliteit. De haargroei (anagene) fase verkort van de gangbare drie tot vier jaar naar iets minder dan een jaar. Deze stagnatie (telogene) fase neemt toe en haarverlies wordt minder vaak vervangen voor nieuw haar. De hoeveelheid haren in de telogene fase nemen ook toe en overstijgen 20%. Hiernaast is de haarfollikel minder diep veranderd in de dermis en deze wordt kleiner waarbij nieuwe haren korter groeien waardoor ze in een soort dons veranderen. Met het klimmen van de jaren verliest de haar ook zijn pigmentatie en wordt wit. Witte haren zijn zwakker dan gekleurde haren en ze zijn hierbij poreuzer terwijl hun mechanische weerstand verminderd is. Tot slot zijn ze ook nog eens gevoeliger voor externe agressies, en dan met name UV-stralen van de zon.

Bron: resultaten gewonnen uit een epidemiologische studie uitgevoerd door L’Oréal Research in samenwerking met SU.VI.MAX (Supplémentation en Vitamines et Minéraux AntioXydants) Raadpleeg voor meer informatie je dermatoloog voor desgewenst een klinische inspectie en tricoscopisch (hoofdhuid onderzoek) onderzoek. Deze expert kan eventueel ook een trichogram (haarplukanalyse), bloedonderzoek en soms biopsie aanvragen om de tot kern van het haarverlies probleem te komen.

‘Ieder mens heeft tussen de 100.000 en 500.000 haren op zijn hoofd, waarbij er dagelijks van nature tussen de 50 en 100 uitvallen’

White Box spacer
White Box spacer