Melasma – symptomen, oorzaken en behandelingen

Melasma is een pigmentstoornis die zorgt voor grillige, donkerbruine vlekken op je gezicht. In het Engels noemen ze het soms “chloasma”, maar de meeste mensen kennen het als het “zwangerschapsmasker”. Geen zorgen, in dit artikel delen we handige tips om die vlekjes aan te pakken, zodat je huid weer lekker fris kan stralen.

Melasma is een veelvoorkomende vorm van hyperpigmentatie. Het klinkt als iets ernstigs, maar eigenlijk zijn het vaak licht- tot donkerbruine of zelfs blauwgrijze vlekjes op je huid. Soms lijken ze een beetje op sproetjes en ze verschijnen meestal op je gezicht – vooral op je wangen, bovenlip of voorhoofd. Maar ook op je armen kunnen ze ineens opduiken.

Omdat melasma vaak tijdens een zwangerschap de kop opsteekt, wordt het ook wel het "zwangerschapsmasker" genoemd. Heb je een donkere huid, dan zijn de vlekken vaak donkerbruin, soms met een grijze tint. Bij een lichtere huid zijn ze wat lichter van kleur, maar ze variëren van licht- tot donkerbruin.

Een andere, minder gebruikelijke naam voor melasma is chloasma. Hoewel deze aandoening volledig ongevaarlijk is, kan het je wel wat onzeker maken over je uiterlijk.

Hoe vaak komt melasma voor?

Melasma komt vaker voor dan je misschien denkt, zeker bij zwangere vrouwen. Ongeveer 15% tot 50% van de vrouwen krijgt er last van tijdens de zwangerschap. In het algemeen kan zo’n 1,5% tot 33% van de mensen melasma ontwikkelen. Het duikt meestal op tijdens de vruchtbare jaren van een vrouw, maar bijna nooit in de puberteit. Vaak begint het ergens tussen je 20e en 40e.

Zo’n 15% tot 50% van de zwangere vrouwen krijgt last van melasma.

Wat veroorzaakt melasma?

Sproetjes, dat klinkt charmant, maar donkere vlekken zoals melasma? Daar zit je echt niet op te wachten. Maar hoe ontstaat melasma eigenlijk?

Trigger 1: Zonlicht UV-straling is de belangrijkste trigger voor melasma. Het stimuleert de melanocyten (de cellen die pigment aanmaken), waardoor er teveel melanine wordt geproduceerd.

Trigger 2: Hormonale veranderingen Melasma wordt vaak veroorzaakt door hormonale schommelingen, vooral bij vrouwen. Zwangerschap – vandaar dus de naam “zwangerschapsmasker” – maar ook de anticonceptiepil en hormoontherapie kunnen deze donkere vlekjes triggeren of verergeren.

Trigger 3: Bepaalde medicatie Sommige medicijnen, zoals bepaalde antibiotica en anti-epileptica, maken je huid extra zongevoelig en werken op die manier melasma in de hand.

Trigger 4: Huidtype Mensen met een donkere huid (Fitzpatrick huidtypes III en hoger) hebben meer kans op melasma omdat hun melanocyten actiever zijn.

Trigger 4: Genetica Zit melasma in de familie? Dan is de kans groter dat jij het ook krijgt. Genetica speelt een belangrijke rol. Ook schildklierproblemen worden soms gelinkt aan melasma, hoewel dit verband minder duidelijk is.

Melasma tijdens de zwangerschap

Zwanger? Rond de vierde maand kun je ineens te maken krijgen met melasma. Dit komt door een toename van oestrogeen, waardoor je pigmentcellen (melanocyten) overuren maken. Dit kan zorgen voor donkere vlekken op je gezicht, donkerdere tepels en de bekende zwangerschapsstreep (linea nigra). Wanneer die actieve pigmentcellen UV-stralen opvangen, gaan ze extra hard werken en produceren ze te veel melanine, het pigment dat je huid beschermt tegen de zon. Het resultaat: donkere vlekken. UV-straling is dus de grootste trigger voor melasma, zeker in combinatie met verhoogde oestrogeenspiegels.

Melasma herken je aan licht- tot donkerbruine of blauwige vlekken, soms zelfs sproetachtige plekjes op je huid. Soms kunnen die plekken rood worden of ontsteken. Je kunt melasma op verschillende plekken krijgen:

• Brachiaal: Op je schouders en bovenarmen.
• Centrofaciaal: Op je voorhoofd, wangen, neus en bovenlip.
• Lateraal wangpatroon: Aan beide kanten van je wangen.
• Malar: Op je wangen en neus.
• Mandibulair: Langs je kaaklijn.
• Nek: Bij mensen van 50 jaar en ouder kan het ook aan alle kanten van de nek opduiken.

Je dermatoloog kan je helpen bevestigen of het echt om melasma gaat of om iets anders.

Bij melasma bevindt het overtollige pigment zich op verschillende lagen van de huid, van oppervlakkig tot diep. Daarom onderscheiden we drie soorten:

• Epidermale melasma: Donkerbruin van kleur, duidelijke randen, reageert vaak goed op behandelingen.
• Dermale melasma: Lichtbruin of blauwachtig, met vage randen, reageert meestal minder goed op behandelingen.
• Gemengde melasma: Deze soort komt het vaakst voor, met zowel bruine als blauwachtige vlekken. Het reageert deels op behandelingen.

Melasma trekt vaak pas weg wanneer je oestrogeenniveau weer in balans komt, en dat kan na de zwangerschap nog wel even duren. Last van pigmentvlekken? Er zijn verschillende manieren om ze te verminderen.

Melasma reguleren met werkzame ingrediënten

De afgelopen jaren zijn er verschillende medische en huidverzorgingsproducten op de markt gekomen die kunnen helpen melasma te verminderen. Vaak bevatten ze een of meer van de volgende ingrediënten:

• Retinol staat bekend om zijn effectiviteit, maar kan bijwerkingen geven zoals irritatie en een verhoogde gevoeligheid voor de zon – wat al een probleem kan zijn voor mensen met hyperpigmentatie. Tijdens de zwangerschap wordt retinol afgeraden, maar de andere ingrediënten zijn veilig te gebruiken.
• Hydrochinon wordt door dermatologen en huisartsen voorgeschreven om hardnekkige pigmentvlekken, zoals melasma of donkere littekens, te verlichten. Het mag echter nooit worden ingezet bij vitiligo, lentigo maligna of melanoom (huidkanker).
• Glycolzuur, ook wel fruitzuur genoemd, wordt in chemische peelings gebruikt en is een populair ingrediënt in crèmes tegen hyperpigmentatie.
• Kojinezuur, een bijproduct van Japanse sake, wordt gezien als een veiliger, natuurlijk alternatief. Er wordt echter getwijfeld aan de effectiviteit en in sommige landen is het zelfs verboden.
• Vitamine C heeft bewezen effectief te zijn tegen pigmentvlekken en wordt vaak gecombineerd met andere actieve stoffen.
• Azelaïnezuur: Onderzoek gepubliceerd in het Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology toont aan dat een nieuwe combinatie van ingrediënten, met azelaïnezuur, een veilige en effectieve behandeling biedt voor matige tot ernstige melasma.

Vraag bij twijfel een dermatoloog om advies.

Pigment verwijderen

Blijven de pigmentvlekken hardnekkig? Raadpleeg je dermatoloog voor een cosmetische behandeling.

Chemische peelings voor oppervlakkige vlekken
Bij een chemische peeling brengt de dermatoloog een zure oplossing aan, zoals glycolzuur (AHA). De huid schilfert af en onthult een frisse, egale huid.

Laser- en IPL-behandelingen voor diepere vlekken
Lasertherapie gebruikt krachtige lichtflitsen op het probleemgebied. Deze methode is preciezer dan een chemische peeling en verwijdert huidcellen met hyperpigmentatie, zowel in de opperhuid als in de dieper gelegen lederhuid.

Na zo’n behandeling is je huid tijdelijk gevoeliger voor licht. Vermijd daarom blootstelling aan de zon zoveel mogelijk.

Melasma en pigmentvlekken camoufleren

Met goed dekkende make-up kun je zelfs ernstige hyperpigmentatie effectief verbergen. De Dermablend Corrigerende Foundation biedt een hoog dekkende finish in een lichte vloeibare textuur. De foundation is perfect kneedbaar en smelt heel makkelijk samen met de huid voor een natuurlijk resultaat en een comfortabel gevoel. Dit zorgt voor een ideale dekking van imperfecties op de huid zonder plakkerig of maskerachtig effect.

Pigmentvorming kun je niet altijd voorkomen, bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap. Wat je wél kunt doen is je huid beschermen en erger voorkomen door SPF te gebruiken en felle zon te vermijden.

Liftactiv B3 Anti-Pigmentvlekken Serum

Het LIFTACTIV B3 Anti-Pigmentvlekken Serum met niacinamide, glycolzuur, tranexaminezuur en vitamine C reguleert de melanineproductie en stimuleert de celvernieuwing, waardoor hyperpigmentatie sneller vervaagt. Bij regelmatig gebruik verheldert het serum de huid en zorgt het voor een egalere teint.

Liftactiv B3 Dagcrème tegen pigmentvlekken SPF50

De LIFTACTIV B3 Anti-Pigmentvlekken Crème met SPF50 pakt pigmentvlekken op twee manieren aan: de hoge zonbeschermingsfactor voorkomt nieuwe hyperpigmentatie door de zon, terwijl een complex van niacinamide en het peelingzuur LHA bestaande vlekken zichtbaar vermindert.

Zonbescherming en melasma

Kies een zonnecrème die niet alleen je huid beschermt, maar ook je teint mooi corrigeert. De CAPITAL SOLEIL UV-Age Daily getint SPF 50+ helpt pigmentvlekken en melasma te verminderen, trekt snel in zonder witte waas, en biedt het hele jaar door stevige bescherming tegen UV-stralen. Bovendien zit er niacinamide in, wat bestaande hyperpigmentatie kan verminderen.

Als je liever geen getinte zonnecrème wilt, is de CAPITAL SOLEIL UV-Age Daily SPF 50+ met hoge UVA-bescherming een uitstekende keuze.