OK

OK Annuleren

Bedankt

Sluiten

Eczeem, wat is atopische dermatitis en hoe te verzorgen?

‘Het kan van persoon tot persoon verschillen wat een uitbraak van eczeem uitlokt, van koud of heet water tot voedselallergieën, zonlicht en stress’

In de winter kan de huid wat trekkerig en oncomfortabel worden, maar dat valt (bijna) in het niet met de verschijning van atopische dermatitis, de Latijnse naam voor eczeem. Eczeem of dermatitis? We spreken hier eigenlijk van hetzelfde. Deze huidaandoening gaat gepaard met een rode, jeukende huid, vaak compleet met kleine blaasjes als gevolg van een huid die ontstoken is geraakt. De meest voorkomende vorm van eczeem is constitutioneel eczeem, een chronische ontstekingsziekte van de huid. En contacteczeem, wanneer de huid in contact raakt met bepaalde stoffen die een allergische reactie veroorzaken. Denk aan een nikkelallergie. Volgens het VMCE (Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem) is eczeem een van de voorkomende chronisch huidziekten ter wereld. Niet gek dat er daarom op los wordt ge-Googled naar remedies, maar allereerst: volg niet klakkeloos elk internet-advies waar je op stuit. Eczeem is een serieuze aangelegenheid, die met zorg dient te worden behandeld. In het geval van eczeem wil je de huid zoveel mogelijk proberen te kalmeren en herstellen. In dit artikel nemen we je graag aan de hand.

Wat veroorzaakt eczeem?

‘Eczeem kan nog weleens worden verward met psoriasis, maar het grootste verschil tussen de twee: eczeem is wat vochtig terwijl psioriasis droog is’

Eczeem kan aangeboren zijn (zoals het geval bij atopisch ofwel constitutioneel eczeem, waarbij erfelijke aanleg een rol speelt) maar je kunt ook te maken krijgen met een allergische reactie. In aanraking met onedele metalen (zoals nikkel), planten zoals bleekselderij of berenklauw, geurstoffen, conserveermiddelen (in cosmetica) of zelfs rubber kun je dan bijvoorbeeld ineens een uitbraak van eczeem krijgen. Op plekken waar je in contact bent geweest met deze irriterende factoren. Vaak zijn dan de handen, voeten of het gezicht aangedaan. Soms kan er ook sprake zijn van fotoallergisch contacteczeem, door een combinatie van antibiotica, parfums of zonnebrandcrèmes met zonlicht. Heb je al van jongs af aan te maken met eczeem? Dan komt en gaat het doorgaans. Er is een hele rits aan redenen waardoor het weer kan opduiken: koud of heet water, voedselallergieën, zon, zweet, stress, ga zo maar door. Niet iedereen met eczeem heeft dezelfde triggers. Voor de een kan geparfumeerde bodylotion de boosdoener zijn, terwijl dit voor de ander geen verschil maakt. Juist daarom is het belangrijk om een dokter te raadplegen, want die kan onderzoeken wat de onderliggende oorzaak is. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld eczeem in het gezicht ontwikkelen door een allergische reactie op eieren, pinda’s of zelfs schelpdieren.

Welke soorten eczeem?

Eczeem verwijst naar een groep aandoeningen waarbij de huid ontstoken raakt en de volgende symptomen zich voordoen: roodheid, bultjes, schilfers, jeuk, een gezwollen huid en blaasjes. Er zijn (zoals we hierboven al even hebben aangestipt) verschillende typen, maar atopische dermatitis komt het meest voor. Dit verschijnt vaak voor het eerst in de puberjaren, waarbij het vooral voorkomt bij mensen bij wie het ook een familiekwaal is. Vermoed je dat je eczeem hebt? Laat de diagnose eerst vaststellen door een arts, die ook kan duiden welk type eczeem je precies hebt. Eczeem kan bijvoorbeeld verward worden met psioriasis, een andere huidaandoening die resulteert in roodheid, jeuk en schilferige plekjes op het gezicht of het lichaam. Een van de grootste verschillen tussen de twee: eczeem is wat vochtig terwijl psioriasis droog is. Bij eczeem kan er vocht uit ontstoken huidcellen lekken, waardoor de huid rood en vochtig wordt. Ter overzicht bestaan er de volgende typen eczeem, die zich op verschillende manieren manifesteren:

Type eczeem 1: allergisch contacteczeem

Allergisch contacteczeem wordt veroorzaakt doordat de huid in contact komt met een stof waar een contact­allergie voor bestaat, zoals eerder al toelicht. Vaak reageert de huid pas na twee, drie dagen met eczeemverschijnselen op het contact met de allergenen.

Type eczeem 2: irritatief contacteczeem

Irritatief contacteczeem wordt in medische termen ook wel ortho­ergisch contacteczeem genoemd, en het komt veel vaker voor dan allergisch contacteczeem. Dit type eczeem ontstaat als de huid regelmatig (of langdurig) in contact komt met een of meerdere huid-irriterende stoffen. Denk aan water, zeep, schoonmaakmiddelen. Het komt daarom vaker voor bij mensen die met hun handen werken, zoals schoonmakers maar ook edelsmeden, kappers en horecamedewerkers.

Type eczeem 3: constitutioneel eczeem

Dit type eczeem is een chronische huid­aandoening en veelvoorkomend – zoals we eerder al aangaven. Vaak gaat het ook gepaard met hooikoorts en allergisch astma. Waar dit vandaan komt? Het is vaak te wijten aan een combinatie van erfelijke aanleg en omgevingsfactoren. Grootste probleem: de zogenaamde verminderde barrièrefunctie van de huid. De huid is hierdoor gevoeliger voor omgevingsprikkels.

Type eczeem 4: blaasjeseczeem

Blaasjeseczeem, of in medische terminologie acrovesiculeus eczeem, pompholyx of dishydrotisch eczeem. Zoals de naam al suggereert: dit eczeem wordt gekenmerkt door acuut optredende heldere blaasjes. Vaak verschijnen deze storende blaasjes aan de handpalmen en aan de flanken van de vingers.

Type eczeem 5: eelt­ en kloofjeseczeem

Een droge, schilferende huid met eeltvorming en kloven aan de palmzijde van de handen (soms ook aan de voeten) kunnen duiden op specifieke eelt- en kloofjeseczeem. In dit geval treden er geen blaasjes op. In medisch jargon wordt dit ook wel hyper­ keratotisch eczeem, tylotisch eczeem of hyperkeratotisch en rhagadiform eczeem genoemd.

Waar komt eczeem voor?

In het geval van contacteczeem komt deze geïrriteerde huid dus voor op plekken die in contact zijn gekomen met nikkel, zoals in het gezicht door oorknopjes of op de handen wegens een horloge. Bij het ziekenhuis kunnen ze door middel van zogenaamde ‘plakproeven’ de oorzaak van de contactallergie opsporen. Wel zo geruststellend: die eczeem kan als sneeuw voor de zon verdwijnen indien de eczeem-triggerende stof wordt vermeden. Al is dat niet altijd even gemakkelijk. Verder kan atopische dermatitis overal opduiken, op handen, benen, gezicht, ellenbogen of knieholtes.

Eczeem gezicht, oor en hals

Vooral eczeem in het gezicht kan heel vervelend zijn, omdat dit natuurlijk bijzonder zichtbaar is. Het voelt vaak oncomfortabel en kan emotioneel zijn tol eisen, net zoals bij hevige acné. Kan de huid in het najaar door gure weersomstandigheden dof, schilferig en droog worden, eczeem in het gezicht is nog wel iets heviger: een trekkerige, maar vaak ook gebarsten huid zelfs tot bloeden aan toe. Het is belangrijk om eczeem in het gezicht anders te behandelen dan die op het lichaam. Gebruik milde producten (vooral als het aankomt op steroïdencrèmes) aangezien de huid op je gezicht dunner en gevoeliger is dan die op bijvoorbeeld je benen. Kies voor specifieke huidverzorging voor eczeem, met ingrediënten die zowel actief zijn als de huid respecteren.

Eczeem hoofdhuid

In het geval van eczeem op de hoofdhuid spreken we van seborroïsch eczeem, een jeukende huiduitslag waarbij gelige, vette schilfers ontstaan. Die schilfers zitten vaak verstopt tussen de haren, in de wenkbrauwen, tussen de wimpers, en zelfs achter en in de oren. Geen pretje. Dit type eczeem kan zich trouwens ook uitspreiden naar het gezicht en de oren. Allereerst: dit type eczeem is niet besmettelijk en volledig onschuldig. Het wordt veroorzaakt doordat ‘huidsmeer’ (vette talg die de huid soepel houdt) van samenstelling veranderd, waardoor gistcellen zich sneller vermeerderen. Het is het soort eczeem dat bovendien verergert bij stress, kou en droogte. Overmatig gebruik van zeep of het dragen van hoedjes of petten wordt ook afgeraden. Kies in plaats hiervan voor speciale milde zeep en shampoos, zoals Vichy’s Dercos.

Eczeem handen

Roodheid, zwelling, bultjes en blaasjes op de handen die af en toe ook vocht lekken? Heel hinderlijk, maar gelukkig eveneens niet besmettelijk. Hierbij is de huid ontsteken – niet door een bacterie, maar door factoren van zowel buiten- als binnenaf. Handeczeem is overigens de meest voorkomende huidaandoening aan de handen. Het belangrijkste is om niet te krabben, want de jeuk neemt hierdoor niet af en het vertraagt het helingsproces. Op den duur zullen de blaasjes indrogen tot korstjes, gaat de huid vervellen en neemt de roodheid af. Aan de handen kan er ook sprake zijn van blaasjes- of kloofjeseczeem. Kies hierbij vooral voor zachte verzorging.

Eczeem voeten

Last van eczeem op de voeten? Aangezien het zo jeukt is dit niet bepaald aangenaam. Bovendien kan klemmend schoeisel het een en ander verergeren. Aan de voetzolen is er vaak sprake van blaasjeseczeem, waarbij de diepliggende blaasjes in groepjes kunnen voorkomen. Die hevig jeukende blaasjes kunnen ook samenvloeien tot blaren. Doorgaans kun je rekenen op spontaan herstel binnen twee tot drie weken. Het is niet duidelijk waardoor het wordt veroorzaakt, maar het kan een reactie zijn op een schimmelinfectie aan de voeten (bijvoorbeeld doordat je deze niet goed afdroogt na het douchen) of allergisch contacteczeem. Emotionele stress kan een trigger zijn.

Eczeem baby

Kinderen, waaronder baby’s, krijgen doorgaans vaker last van constitutioneel eczeem. Vaak op plekken zoals in elleboogplooien en knieholten, maar ook op handen. Wie dit type eczeem heeft gehad op kinderleeftijd krijgt in circa 50% van de gevallen ook last van handeczeem op latere leeftijd. Zeker wanneer er sprake is van een beroep waarbij de handen vaak nat worden of regelmatig worden gewassen.

Waarom jeukt eczeem?

Als reactie op jeuk aan de huid worden zenuwbanen geactiveerd en signalen naar het brein gestuurd. Zeker 100% van de mensen met eczeem hebben ook last van jeuk (soms zelfs dag en nacht) dat gekmakend kan zijn. Krabben verergert eczeem juist. Naast dat de jeuk seintjes stuurt naar het brein, wordt bij eczeem ook de huidbarrière aangetast. Deze huidbarrière beschermt de onderliggende huid tegen irriterende factoren en het voorkomt vochtverlies. Bij eczeem kunnen de huidcellen vocht niet goed meer vasthouden, ze krimpen en de ‘huidcel muurtjes’ worden zwakker. Resultaat: een droge huid met minder bescherming en vocht waarbij irriterende stoffen de huid sneller kunnen raken waardoor onder meer jeuk ontstaat. Dit type waterverlies wordt ook wel transepidermaal waterverlies genoemd en neemt ’s nachts vaak toe. Dit kan ook de reden zijn waarom eczeem ’s nachts meer lijkt te jeuken dan overdag.

Wat kun je tegen eczeem doen?

Als je hebt vastgesteld dat je toch echt last hebt van eczeem dan zijn er een paar oplossingen, die eczeem in ieder geval kunnen verminderen. Lees mee.

Eczeem zalf/crème

Je kunt hier twee kanten opgaan, zoals allereerst naar de dermatoloog voor een recept voor sterke ontstekingsremmende anti-eczeemzalf. Smeer met de zalf en je kunt eczeem op lange termijn onderdrukken. Er bestaan vier verschillende klassen binnen hormoonzalven (corticosteroïden): klasse I tot en met IV, afhankelijk van de ernst van het te behandelen type eczeem. Hiernaast wil je de kracht van moisturizers (voor het gezicht) niet onderschatten. Een lichte lotion die niet voldoende hydrateert zal niet afdoende zijn. Kies liever voor een rijke, romige moisturizer die liefst parfumvrij is. Denk aan crèmes met pure kokosolie en hydraterende sheaboter en cereamiden. Voor het lichaam: een verzorgende crème of zalf breng je idealiter een paar keer per dag aan in een dun laagje. Maak er een gewoonte van dit op gezette tijdstippen te herhalen. Het liefst kies je hier voor een aangename crème die de huidbarrière ook herstelt.

Eczeem en voeding

Het is voor iedereen dus anders waardoor een plotselinge uitbraak van eczeem optreedt, dus ga op zoek naar je persoonlijke triggers. Schrijf in je agenda wanneer je last had van eczeem en wat er toen speelde. Had je soms last van extra stress, was er een verandering in temperatuur, had je iets specifieks gegeten of was je flink aan het zweten geslagen? Zo kan de hoge zoutwaarde in zweet door een stevige sportsessie eczeem soms ook verergeren. Met eczeem heb je te maken met hypergevoeligheid van het immuunsysteem, net zoals bij een allergische reactie. Spoor je triggers op en probeer deze bij terugkerend eczeem zoveel mogelijk te vermijden. Nog een drinktip: probeer zoveel mogelijk water binnen te krijgen voor optimale hydratatie.

Wil jij zelf de producten van Vichy ervaren? Shop nu bij je dichtstbijzijnde apotheek of in één van onze goedgekeurde Vichy webshops

go to top