OK

OK Annuleren

Bedankt

Sluiten

De overgang: in gesprek met Isa Hoes en Medina Schuurman

Qing de Man

Actrices, opiniemakers en vriendinnen Isa Hoes en Medina Schuurman stellen zich openhartig op in hun boek ‘Te Lijf, de kunst van het mooi ouder worden’. Het zou een ode worden aan de passerende jaren, maar het werd ook een zoektocht naar hoe om te gaan met de overgang. ‘Het leven zet dan alles weer op zijn kop, maar omdat het je tegelijkertijd stript van alles waar de maatschappij op geënt is – schoonheid, vruchtbaarheid, vrouwelijkheid – kom je juist ook dichter tot je kern.’ Zelf stonden ze ervan versteld hoe weinig, maar vooral ook hoeveel onvolledige en onjuiste informatie er te vinden is over de overgang. Ze besloten met experts te praten – van hormoonarts tot filosoof – en hun eigen ervaringen en emoties neer te pennen. ‘Te Lijf’ werd eveneens een theaterstuk, het resulteerde in lezingen voor het bedrijfsleven en nu is er ook een platform: Isamedina.com, speciaal voor de 40+ vrouw. ‘Blijf niet rondlopen met je klachten’, is wat Isa en Medina vrouwen vlak voor, tijdens en na de overgang vooral op het hart willen drukken. Laat dit juist het moment zijn waar een geweldig nieuw hoofdstuk begint. Vichy gaat met het tweetal in gesprek.

Wanneer dachten jullie dit verhaal ‘Te Lijf’ moet er komen?

‘Wij stonden versteld van hoeveel onjuiste informatie en tegenstrijdigheden er te vinden zijn over de overgang’

Isa: ‘Vier jaar geleden zijn we gestart met het schrijven van het boek. Dat begon eigenlijk met “mooi ouder worden”, maar toen kwamen we er beiden achter dat we al in de overgang zaten (Isa in de post-menopauze, Medina in de pre-menopauze) Dat riep veel vragen op. We kwamen er al snel achter dat er eigenlijk maar weinig te vinden is over dit onderwerp. Het bleef bovendien allemaal een beetje vaag, met veel tegenstrijdigheden. En dat anno 2019, in een tijdperk waarin er zoveel gedeeld wordt! Het blijkt toch een soort schaamtevol onderwerp, waar veel vrouwen mee zitten. Zoveel vrouwen zijn, in de periode dat we ons hiermee bezighouden, naar ons toegekomen met de woorden: “Dankjewel! Het is zo’n verademing dat ik nu weet waar ik aan toe ben!” Dat maakt echt het verschil. Kennis en de wetenschap dat je er niet alleen voor staat. Je groeit in de overgang juist toe naar een wijs, mooi mens.’

Hebben jullie ook last gehad van depressieve gevoelens?

'Met de overgang beland je toch in een soort crisis, maar het is ook het uitgelezen moment voor zelfonderzoek'

Isa: ‘Ik had eerst helemaal niet door dat ik in de pre-fase van de overgang zat, maar ik werd een beetje zwaarmoedig. Dat past helemaal niet bij mij, dus besloot ik in therapie gaan. Maar een overgangsconsulente die wij interviewden voor ons boek zei meteen: “Jij zit al zeker drie, vier jaar in de overgang.” Hormoonpillen hebben mij toen enorm geholpen, maar het is niet zo dat ik daardoor maar overal doorheen fiets. Dat hoeft ook niet. Wat wij ook beschrijven in het boek: dit is het uitgelezen moment om de dingen eens aan te pakken. Vraag je eens af: wat dient mij wel of juist niet meer? Wie ben ik? Dat zijn grote vragen, maar het is een interessante zoektocht.’

Medina: ‘Je belandt toch in een soort crisis. Pak het met beide handen aan, ga op zelfonderzoek uit en maak er een bijzondere tweede fase van. Het is toch volwassen worden. Auteur en journalist Lisette Thooft beschrijft dat heel treffend: “Door de overgang wordt je mens. Het gaat niet meer over vrouw-zijn, maar over mens-worden. Vrouwelijkheid, vruchtbaarheid, schoonheid, zaken waar de maatschappij veel waarde aan hecht, moet je ineens opgeven. Wat blijft er dan over? Ik denk dat je dan juist veel dichter bij jezelf komt.’
Isa: ‘Ik heb ook het gevoel dat ik steeds dichterbij mijn kern kom. Van nature kan ik zielsgelukkig zijn met weinig en dat voel ik de laatste tijd heel sterk.’

‘Het is ook interessant dat bij vrouwen in de overgang het zorghormoon afneemt en dat bij mannen (in hun overgang, de penopauze) toeneemt. Wij worden wat mannelijker, mannen wat vrouwelijker. Daarom zie je ineens ook van die mannen die heel leuke opa’s worden. Terwijl ze dat vroeger misschien helemaal niet zo met hun eigen kinderen hadden. We komen dus eigenlijk dichter tot elkaar.’

Hebben jullie beiden voor hormoontherapie gekozen?

‘Wonderbaarlijk hoe snel mijn klachten, van opvliegers tot een kort lontje, verdwenen met hormoontherapie’

Isa: ‘Ik slik nu sinds drie jaar een hormoonpil. Wonderbaarlijk hoe snel een aantal van mijn klachten al na drie weken verdwenen, zoals opvliegers, nachtzweten, een kort lontje. Die enorme hormonale schommeling werd iets rustiger.’ 

Medina: ‘Voor mijn fase (de pre-menopauze) doe ik sinds kort aan heel andere hormoontherapie. Het is een soort anticonceptiepil, genaamd Zoely. Je vindt hier amper iets over op het internet, maar het heeft heel positief gewerkt op mijn overgangsklachten.’

Isa: ‘In landen zoals Frankrijk en Italië wordt er veel meer aan hormoontherapie gedaan, maar in Nederland is er nog wat weerstand tegen. Hier wordt het vaak gelinkt aan borstkanker. Terwijl hormoontherapie inmiddels zo laag is gedoseerd met een heel ander type oestrogeen, namelijk lichaamseigen estradiol. Zeventien jaar geleden is er in een bijsluiter gezet dat er kans is op de ontwikkeling van borstkanker bij hormoontherapie. Die therapie is sindsdien al zo ver ontwikkeld, maar die bijsluiter is tot 2017 nooit vervangen. Absurd natuurlijk, dat dit niet bekend is.’

Wat zijn jullie top-3 tips voor vrouwen in de overgang?

‘Veel vrouwen in de overgang durven hun verhaal niet te delen met hun baas, maar het gaat er juist om dat die bedrijfscultuur wordt omgegooid’

Medina: ‘Nummer één: ga naar een overgangsconsulent slash lees ons boek. Met andere woorden: informeer jezelf, gun jezelf echt goede feedback en ruimte om dit te onderzoeken. Ten tweede zijn er zoveel praktische tips: op oudere leeftijd heb je andere behoeften wat betreft voeding en sport dan toen je jong was. Je lichaam heeft meer baat bij 1,5 uur wandelen en Yin yoga; een rustige vorm van yoga. Goed voor hoofd en lijf. Tot slot: Self-care. Stress kun je inperken. Het helpt als je weet wat er speelt. Dan kun je af en toe rustiger aandoen, wat adempauzes inlassen, noem maar op.’

Jullie maken je ook hard voor vrouwen in de overgang op de werkvloer?

‘We staan nu op latere leeftijd nog middenin het leven, dus als de overgang zich dan aandient kan dat heel verwarrend zijn’

Isa: ‘Bedrijfsartsen moeten het totaalplaatje voor ogen hebben wat betreft de overgang. Vanaf het veertigste levensjaar, wanneer voor veel vrouwen al de pre-menopauze begint. Als je baas hiervan afweet dan kan daarmee rekening worden gehouden. Neem een dag rust als je eens een off day hebt en werk de volgende dag dubbel zo hard. Vrouwen van vijftig vormen bij veel grote bedrijven de grootste groep op de werkvloer, dus het is belangrijk dat zij gehoord worden. Vaak durven ze hun klachten niet te delen uit angst voor ontslag. Zo zonde als je die vrouwen kwijt bent, want dan gaat er ook veel kennis verloren. De hele bedrijfscultuur moet omgegooid worden. Het moet inzichtelijk worden hoe de vrouw in de overgang ondersteund kan worden zodat zij kan blijven werken. Daarover gaan wij bij grote bedrijven in gesprek en geven lezingen.’

Waarom denken jullie dat de overgang nog zo in de taboesfeer zit?

‘Het mooiste aan ouder worden is ook de kwetsbaarheid, dat durven toelaten. Je masker laten vallen’

Medina: ‘De focus ligt in onze westerse samenleving op hip, fris en fruitig zijn. Terwijl we op latere leeftijd allemaal nog carrières hebben (mede omdat we langer moeten doorwerken), we staan nog middenin het leven. Dat staat haaks op het gevoel ineens slechter in je vel te zitten. Een vermoeid hoofd, terwijl je nog allemaal plannen hebt. Een paar generaties terug was je op deze leeftijd (begin 50) “oud”, nu pas ver na je zeventigste. Het is daarom een verwarrende levensfase. Een waarvan je bovendien geen weet hebt, want je bent helemaal niet opgevoed met ideeën hoe hiermee om te gaan.’

Hebben jullie het weleens met jullie eigen moeders over de overgang gehad?

Medina: ‘Mijn moeder deelde achteraf wel heel pijnlijke inzichten. Zo vertelde ze mij dat zij zich op haar vijftigste tot vijvenvijftigste helemaal niet meer zichzelf voelde. Ineens werd ze heel kattig, wrokkig, en dat heeft haar heel veel gekost. Triest om dat achteraf te horen. Stel dat ze meer weet had gehad van de overgang dan had ze er misschien iets aan kunnen doen, met behulp van bijvoorbeeld een therapeut of de juiste voeding. Veel vrouwen van haar generatie en hun ouders spraken er helemaal niet over.’ 

Wat vinden jullie tot slot het moeilijkste en het mooiste aan ouder worden?

Isa: ‘Kwetsbaarheid, dat toelaten. Natuurlijk is dat ergens eng, maar het geeft ook ruimte aan totaal andere gesprekken met naasten. Veel zachtere, interessantere gesprekken. Je hoeft geen masker meer op te houden. Je wordt kwetsbaarder en liefdevoller naar jezelf en anderen toe. Het uiterlijk vertoon valt zeg maar weg.’

Medina: ‘Al moet je daar ook naartoe groeien. Ik zit nog middenin het proces en om eerlijk te zijn vind ik het ook een emotionele rollercoaster! Wat mij heeft geholpen is dat ik zo goed geïnformeerd ben. Dat geeft houvast. Bovendien begrijpen wij (Medina en Isa) elkaar en het is fijn te weten dat je er niet alleen doorheen gaat.’
‘Fysiek is de overgang natuurlijk minder ideaal. ‘s Ochtends trekken je wallen minder snel weg, lachrimpeltjes gaan ineens richting zware groeven.’ (Lacht)

Isa: ‘Dat is als vrouw wel zuur. Ik en Medina hebben zoveel overleefd in ons verleden. We zijn er steeds sterker uitgekomen, maar dan krijg je toch weer een klap te incasseren. Ouder worden is simpelweg niet het eenvoudigste.’

‘Voor ons eerste boek spraken we ook een oudere generatie, waaronder (socioloog, politica en regisseur) Hedy d’Ancona en Christien Brinkgreve, hoogleraar Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Twee heel eigenzinnige, feministische vrouwen. Uit die gesprekken bleek dat vrouwen vroeger toch veel relaxter waren. Was de oppas er een keer niet? Prima toch, dan kook ik zelf of smeer een boterham. Het hoefde allemaal niet zo perfect. Nu moeten kinderen er altijd goed verzorgd bijlopen, het ene kinderfeestje overtreft de ander. Je moet de perfecte minnares zijn, de perfecte vriendin. Alles volgen en overal over kunnen meepraten. Dat is toch niet te doen? Ik zie de overgang ook als een periode om dat allemaal los te laten.’

Volg Isa en Medina hier op Instagram en via hun eigen website.

Meer weten? Lees hier meer over:
Huid & Beauty
Gezondheid
Huid & Voeding
Intimiteit

go to top