Onderhuidse puistjes, ook wel cystische acne genoemd, zijn pijnlijke pukkels die onder de huid liggen en nooit helemaal uitkomen. Om onderhuidse puistjes te behandelen, zou je onder meer benzoylperoxide en een koud kompres kunnen proberen.
Heel belangrijk: probeer de onderhuidse pukkel niet zelf uit te knijpen. Dit is én vrijwel onmogelijk én maakt het alleen maar erger, want hiermee druk je de ontsteking alleen maar dieper in de huid en kun je mogelijk huidtrauma zoals littekens veroorzaken.
Willen onderhuidse puistjes (één of meerdere) echt niet verdwijnen dan kan een sterke behandeling met retinoïden, orale antibiotica of hormoonmedicatie helpen. In dit artikel lees je alles over onderhuidse pukkels, de oorzaak en oplossing.
Wat is een onderhuidse pukkel?
Een onderhuidse pukkel, ook wel blind puistje of in het Engels ‘blind pimple’ genoemd, verwijst naar acne die zich onder het huidoppervlak heeft ontwikkeld. Hoewel het puistje van een afstand niet waarneembaar is, kun je de knobbel voelen.
Het wordt meestal veroorzaakt door een cyste of nodul. Cystische acne is de meest ernstige vorm van acne. Het ontwikkelt zich wanneer cysten zich diep onder je huid vormen. Dit kan het gevolg zijn van een combinatie van bacteriën, olie en dode huidcellen die vast komen te zitten in je poriën. Iedereen kan acne krijgen, maar cystische acne komt het meest voor bij mensen met een vette huid. Dit type acne, de onderhuidse pukkel, ontstaat dus door een combinatie van talg (olie), bacteriën en vuil. Het eindresultaat is een pijnlijke knobbel onder je huid die geen ‘witte kop’ heeft zoals andere puistjes. Mogelijk zie je een groot wit gebied onder je huid dat pijnlijk aanvoelt. Het gebied kan ook rood zijn door een ontsteking (zwelling) van de omliggende huid. Onderhuidse pukkels kunnen zich dus presenteren als diepe, harde en huidkleurige bultjes die ontstoken, rood en pijnlijk kunnen worden.
Hoe kom je snel van een onderhuidse pukkel af?
Allereerst is het heel belangrijk dat, hoe verleidelijk ook, je met je vingers van deze cystische vorm van acne afblijft. Probeer de onderhuidse pukkel niet uit te knijpen. Dit maakt het erger en het herstelproces uiteindelijk ook alleen maar langer.
Een onderhuidse pukkel verdwijnt meestal uit zichzelf, als je het gebied goed schoonhoudt met een reiniger met salicylzuur (tweemaal daags en weer na het zweten en sporten), liever geen make-up draagt (of anders in ieder geval niet-comedogene foundation die de poriën niet verder verstopt) en goed voor jezelf zorgt. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je voldoende slaapt zodat je lichaam en huid de tijd en kans hebben zichzelf te herstellen.
Ben je geduldig, blijf je ervan af en breng je bijvoorbeeld een anti-puistjescrème aan dan kan het bultje met een paar dagen kleiner worden. Blijft de onderhuidse pukkel hardnekkig zitten dan kun je hulp inroepen van een dermatoloog.
Hoe cystische acne voorkomen en behandelen?
Er zijn verschillende manieren om puistjes te voorkomen die worden veroorzaakt door cystische acne. Heb je hardnekkige puistjes diep onder de huid dan kan een kuur met plaatselijke behandelingen en orale medicatie en een goede dagelijkse verzorgingsroutine helpen.
- Salicylzuur
Salicylzuur is een chemische exfoliant met ontstekingsremmende eigenschappen die de poriën helpt zuiveren en cystische acne helpt voorkomen en behandelen. Het kan ook helpen om mee-eters te verwijderen en fijne lijntjes te verminderen.
- Retinoïden
In onderzoeken is aangetoond dat lokale retinoïden de omzet van huidcellen normaliseren en ontstekingen verminderen. Actuele retinoïden zijn vrij of op recept verkrijgbaar. Retinoïden zijn afgeleid van vitamine A en worden vaak gebruikt als een anti-aging middel. Retinol blijkt ook effectief in het verminderen van acne-symptomen waaronder puistjes diep onder de huid in combinatie met andere acnebehandelingen zoals orale antibiotica.
- Cortisone-injectie
Om een onderhuidse puist die maar niet wil verdwijnen te verwijderen, kan een dermatoloog een verdunde corticosteroïde rechtstreeks in een cyste injecteren. Deze behandeling wordt doorgaans alleen gebruikt voor gevoelige, gezwollen acne-nodulen of cysten die niet reageren op bekende acne- en puistjesbehandelingen.
- Andere middelen via de dermatoloog
Er bestaat een orale vorm van retinoïden genaamd Isorention, momenteel beschikbare isotretinoïnes. Isotretinoïne is een orale retinoïde die effectief is bij de behandeling van cystische of nodulaire acne via meerdere mechanismen, waaronder het verminderen van de talgproductie. Dit acne-middel kan weliswaar heftige bijwerkingen hebben zoals een zeer droge huid, dunner wordend haar, stemmingswisselingen, acne verergeren voor verbetering, zongevoeligheid en een verhoogd risico op een verbrande huid. Andere meer ingrijpende middelen tegen aanhoudende cystische acne zijn orale antibiotica en anticonceptiepillen (vooral wanneer de onderhuidse pukkels opspelen wegens hormonen, bijvoorbeeld door menstruatie). Hiervoor kun je navraag doen bij een dermatoloog. Het is sowieso goed om bij hardnekkige cystische acne een afspraak te maken met de dermatoloog voor analyse en de juiste behandeling.
